Waarom en hoe je de tafels moet leren

In een land hier ver vandaan was er eens een jongeman die rozen voor zijn vriendin wou kopen. Hij ging naar het bloemenboetiekje op de hoek en vroeg naar de prijs.  ‘2 pesos voor één roos en 30 pesos voor een dozijn’, zei het winkelmeisje vriendelijk. ‘Nou,’ antwoordde hij toen, ‘doe me dan maar 12 enkele!’. Ze keek hem verward aan en zei ‘Ik ga gauw de baas even vragen!’

Zo begon ooit onze romance…

Maar daar weid ik nu maar verder niet over uit.

Waarom moet je de tafels leren?

Ze vormen de basis van heel veel sommen, zoals:

• Oppervlakte berekenen (lengte x breedte)
• Inhoud berekenen (lengte x breedte x hoogte)
• Gelijknamig maken van breuken
• Vermenigvuldigen van grotere getallen (48×39)
• Verhoudingstabellen
• Staartdelingen

Deze sommen krijg je pas in groep 7 of 8, maar zonder het kennen van de tafels gaan deze sommen niet lukken. Het is daarom essentieel om die goed uit het hoofd te kennen. Niet even stampen voor een toets en vervolgens weer vergeten. Je moet ze geautomatiseerd hebben en opgeslagen in je langetermijngeheugen.

Nog niet overtuigd? Je bent voorlopig nog niet van de tafels af. Er zijn namelijk heel veel banen waar je ze dagelijks gebruikt.

Wat dacht je van:

Bloemist – 2 Euro voor 1 roos, wat is dan een mooie prijs voor een dozijn rozen?

Architect – Hoeveel draagmuren zijn er nodig om het dak te dragen, als 1 draagmuur 500 kilo kan dragen?

Kok – Als het recept voor 1 persoon 80 gram boter heeft, hoeveel boter moet er dan in voor 6 personen?

Tegelzetter – In deze badkamer moet ik 23 tegels horizontaal en 9 verticaal naast elkaar zetten. Hoeveel tegels heb ik dan nodig?

Verpleegster – De patient kreeg 45 ml medicijn, maar moet nu een driedubbele dosis hebben. Hoeveel ml is dat?

Dierenverzorger – Als 1 leeuw 30 kilo vlees per dag eet, hoeveel kilo moet ik dan voor de hele week hebben?

Timmerman – De tafel heeft 4 poten van elk 80 cm hoogte en ik moet 5 tafels maken. Hoeveel meter hout moet ik daarvoor kopen?

Ik hou er niet van om dingen aan te leren ‘gewoon omdat het moet’. Mijn kinderen ook niet. Daarom leg ik ze uit dat de tafels superbelangrijk zijn voor de rest van je leven. Niet alleen straks in groep 7, 8 met allerlei ingewikkelde sommen, of zelfs op de middelbare school. Nee, misschien gebruik je ze later op je werk wel elke dag!

Hoe begin je met de tafels aanleren?

Keersommen zijn versimpelde plussommen, een manier om sneller bij elkaar op te tellen.

3 x 2 is 2 + 2 + 2 en 5 x 8 is 8 + 8 + 8 + 8 + 8.

Dit is heel belangrijk om te begrijpen.

Connectie

Maak ook een connectie met iets tastbaars, zodat het geen abstracte som is:   

Jij hebt 2 ogen. Hoeveel ogen hebben 2 kinderen? En hoeveel ogen hebben dan 3 kinderen?

Probeer concrete voorbeelden te bedenken om de het idee van de tafels goed te laten begrijpen: 2 ogen van een kind, 3 wielen van een driewieler, 4 poten van een tafel, 5 vingers aan een hand….enzovoort.

Hier kun je eindeloos mee oefenen: Hoeveel wielen zitten er aan 5 driewielers? Hoeveel poten zitten er aan 3 tafels?

De tafels op school

De basis voor het kennen van de tafels wordt al in groep 3 gelegd. Daar maak je een begin met ‘sprongetjes’ op een getallenlijn, of moet je groepjes objecten omcirkelen. In groep 4 ga je echt de tafels leren. Eerst zijn de makkelijkste tafels aan de beurt; die van 1, 2, 5 en 10. Als je die beheerst begin je onderaan bij 3 en dan naar boven. Aan het eind van groep 5 moet je de tafels van 1 – 10 allemaal kennen.

Wat zijn leuke manieren om de tafels te leren?

Tafelkaart

Als je alle tafelsommen naast elkaar legt, dan kan je de moed in de schoenen zakken. ‘Moet ik er zooo veel leren?’ Ja dus. Als je in deze kaart invult welke je kent, dan blijven er al een stuk minder over. En elke week vul je weer een aantal in die je geleerd hebt. Dan kom je er vanzelf achter dat bijna elke tafel er dubbel op staat. Hier kun je de kaart downloaden.

Zelfgemaakte kaartjes

Ik heb kleine kaartjes geplastificeerd met aan de ene kant een tafelsom en aan de andere kant het antwoord. Dit werkt heel goed om de kinderen onderling te laten oefenen: de een geeft het antwoord, de ander controleert of het klopt.

Tafels op de trap

Hoe vaak loopt je kind per dag de trap wel niet op en neer? Plak een som op elke tree en laat ze per stap de som opzeggen die erop staat. Houd dit vol totdat de tafel erin zit en plak dan de volgende tafel erop. Zo kan de hele familie ook mooi mee oefenen! 

De tafel van 9

De tafel van 9 heeft zijn eigen truc. Leg beide handen op tafel. Met welk getal wil je vermenigvuldigen? Buig die vinger om. Het aantal vingers links van de gebogen vinger is het eerste getal (tiental) van het antwoord, en het aantal vingers rechts van de gebogen vinger is het tweede getal (eenheid) van het antwoord.

Bewegen

Onderzoek wijst uit dat kennis beter blijft hangen als je erbij beweegt. Stilzitten aan een tafeltje is dan precies niet de juiste optie. Maar springen op een trampoline wel! Of tijdens een potje badminton of al hinkelend.

Wedstrijdjes met tafels

Eerlijk is eerlijk, uiteindelijk zullen de tafels heus wel een beetje gestampt moeten worden. Als ik merk dat mijn kind ze wel redelijk kent gaan we wedstrijdjes doen. Met jezelf. Vandaag zeg je de tafel van 6 op in 19:23 seconden (inclusief hele som van 1 x 6 is 6, 2 x 6 is 12) en morgen probeer je het sneller. Het is elke keer weer spannend of het nog net iets sneller kan.

Loco met tafels

Loco vinden de kinderen hier thuis ook geweldig. Ik dacht altijd dat het een oersaai hulpmiddel was, maar inmiddels heb ik het (her)ontdekt en het is een groot succes! Het helpt uiteraard ook dat de boekjes tegenwoordig wat vrolijker en kleuriger zijn.

Geen tafeldiploma!

Bij veel kinderen zakken de tafels weer weg na het behalen van het tafeldiploma. Op school wordt er vanaf groep 6 ook minder aandacht aan besteed als je eenmaal het diploma op zak hebt. Toch moet je ze, vooral in het begin, nog regelmatig blijven oefenen.

Daarom hebben wij maandag tafeldag. Ook al ken je ze allang, we nemen elke week even een momentje om ze vers in het geheugen te houden. Binnen 3 minuten zeggen we de tafels van 2 – 10 op. 

Want de tafels zijn enorm belangrijk voor je toekomst. Misschien moet je ze later wel dagelijks gebruiken!