Voorlezen met Mason

Eén van de populairste ideeën onder thuisonderwijzers zijn die van Charlotte Mason. Ze was een Britse lerares aan het eind van de 19^e eeuw en hoewel dat lang geleden is houden haar opvattingen over onderwijs nog steeds stand. Ze legde een grote nadruk op het gebruik van living books, oftewel ‘levende boeken’. Als je wat langer meeloopt in thuisonderwijsland heb je die term ongetwijfeld voorbij horen komen. Het kostte mij een aantal jaar om te begrijpen wat daar nou precies mee bedoeld werd. Maar met deze post hoop ik het jou wat makkelijker maken!

Charlotte Mason vond voorlezen erg belangrijk.

Ze zei er het volgende over:

‘Er zijn weinig dingen die de gezinsband zo sterk maken als de gewoonte om af en toe een uur aan het voorlezen te besteden. Het is plezierig op het moment zelf en achteraf, en geeft aanleiding tot weldenkende, levendige en wijze discussies. Het versnelt de genegenheid in het gezin door intellectuele verbondenheid. Dan rijst de vraag waarom een gezin geen aandacht zou schenken aan zulk een simpele vorm van puur genot, moraal en intellectuele cultuur.’

Als je nog niet overtuigd bent om te gaan voorlezen, lees dan deze post eerst.

Welke boeken moet je niet voorlezen?

We hebben allemaal wel eens boeken voorgelezen waarbij je moet doorworstelen tot het eind en dan blij bent als het eindelijk uit is!

Of misschien dacht je dat het aan jou lag, dat je steeds moest gapen en het je volstrekt niet kon schelen hoe het verhaal zou aflopen. En misschien waren de kinderen ook niet al te geïnteresseerd.

Twaddle

Charlotte Mason had hier ook een term voor: twaddle, en dat is dus het tegenovergestelde van een ‘levend boek’. En twaddle is volgens het woordenboek in het Nederlands zoiets als flauwekul, gezwets, gewauwel, geklets, leuterpraat, kletskoek en onnozelheid. Een hele hoop vreselijke woorden bij elkaar, waarvan we zéker niet willen dat onze kinderen zich er vol mee stoppen.

Welke boeken zijn wèl leuk om voor te lezen?

Er zijn dus boeken waar je kinderen aan je lippen hangen, je smeken om vooral door te gaan en op elk ‘gaatje’ van de dag vragen of je misschien nog een klein stukje wil voorlezen….

Het doet me denken aan een quote van C.S. Lewis:

Of, ook van C.S. Lewis:

‘Geen boek is echt de moeite waard om te lezen op tienjarige leeftijd, als het niet net zo de moeite waard is om te lezen op je vijftigste.’  

Wat zijn living books?

Mijn versimpelde definitie luidt als volgt:

(Alle Charlotte Mason fans: Don’t shoot me! Als je een betere omschrijving hebt, hoor ik het graag!)

Een levend boek komt tot leven en is gevuld met inspirerende ideeën of interessante verhalen, en zo goed geschreven dat je hem bijna niet neer kunt leggen.   

Het leuke van deze boeken is dat je zelf ook plezier beleeft aan het voorlezen. Op dit moment lees ik ook zo’n boek voor en we zoeken elke keer of we in de drukte van de dag een momentje kunnen vinden waarop ik kan voorlezen. We worden steeds spitsvondiger: tijdens het ontbijt of de lunch kan mama ook voorlezen bijvoorbeeld!

We praten na over wat we gelezen hebben. Wat zou jij doen in zo’n situatie? Hoe zou jij reageren? Denk je dat het verstandig was wat ze deden? We hebben diepe gesprekken over onderwerpen die we anders nooit zomaar zouden aansnijden.

Het enige nadeel van deze boeken is dat het soms lastig zoeken is.

Waar vind ik living books?

Op de website van Simply Charlotte Mason kun je een lijst vinden met living books die heel geschikt zijn om voor te lezen (link: https://simplycharlottemason.com/planning/curriculum-guide/literature/ ). Deze zijn niet bedoeld als studieboeken, waarbij je ze gebruikt als lesmateriaal bij geschiedenis, aardrijkskunde of welk vak dan ook. Dit zijn echt voorleesboeken, waarbij de enige bedoeling is dat je er als gezin samen plezier van hebt.

Geen binge-reading!

Laat je niet verleiden tot binge-reading (uren achter elkaar doorlezen). Ik lees maar 1 of 2 hoofdstukken per dag uit dit boek voor, om de volgende redenen:

• Zo bouwt de spanning zich op
• Je herinnert je de details van het boek beter
• Je kunt er elke keer weer een ander gesprek over hebben
• Je leert na te denken over wat er kan komen; logisch redeneren (hoe loopt dit af?) of creatief denken (wat kan er gebeuren?)

De Charlotte Mason voorleesboekenlijst:

Een flink aantal van de boeken van deze lijst zijn alleen in het Engels verkrijgbaar, maar ik heb voor je uitgezocht welke boeken in het Nederlands vertaald zijn. Alleen díe boeken heb ik op deze lijsten gezet. Sommigen zijn zeldzaam, omdat het al oudere boeken zijn. Maar de meeste van deze boeken zijn prima te krijgen, in de bibliotheek, op boekenmarkten of gewoon nieuw.

De leeftijdscategorie die erbij staat heb ik overgenomen van het origineel, maar momenteel lees ik een boek uit de jongste categorie voor, en naar mijn mening kan die ook nog zeker voor kinderen tot wel een jaar of 12. Dus neem dat niet te strak.

In mijn jacht naar mooie boeken heb ik altijd ergens in m’n tas een verfrommeld lijstje mee, om mezelf te herinneren aan de titels of schrijvers waar ik nog naar op zoek ben.  

Met deze handige lijsten (lijst 1 en lijst 2) hoef jij die niet meer te maken en ben je klaar voor de jacht naar ‘levende voorleesboeken’!   

Nog wel even een disclaimer: ik heb nog lang niet alle boeken gelezen van deze lijst. Maak dus zelf de keuze of de boeken bij jullie gezin passen.