Waarom moet ik altijd gapen als ik voorlees? Het lijkt wel of ik mezelf hypnotiseer, zo slaperig word ik ervan. Geen van mijn kinderen schijnt er overigens last van te hebben, maar mij kun je opvegen na een voorleessessie.
Voorlees onderzoek
Uit een recent onderzoek onder 1000 ouders bleek dat nog maar 20% de kinderen voor het slapen gaan voorleest. Ongeveer 1 op de 4 ouders geeft de kinderen ’s avonds een tablet of telefoon om mee te spelen en bijna 60% laat ze dan TV kijken.
Toch is het zo ontzettend belangrijk om voor te lezen!
Aangezien kleine kinderen nog niet kunnen lezen, zijn ze voor hun taalontwikkeling afhankelijk van wat ze horen. Alle taal die ze leren komt bij de oren naar binnen.
Woorden per uur
Er zijn grote verschillen in de hoeveelheid woorden en de kwaliteit van de taal die in de verschillende gezinnen gesproken wordt. Een kind uit laaggeschoolde of ongeschoolde ouders hoort maar 615 woorden per uur, terwijl een kind uit hoogopgeleide ouders er wel 2153 hoort! Dit resulteert al op 3-jarige leeftijd in een kloof: de kinderen uit de ‘stillere’ gezinnen bouwen een woordenschat van 525 woorden op en de kinderen uit de ‘praatgrage’ gezinnen hadden er meer dan het dubbele; 1100. Dit verschil blijkt later moeilijk in te halen.
Taalvaardigheid stimuleren
Voorlezen is daarom een geweldig middel om de taalvaardigheid te stimuleren. Niet alleen worden er in een boek andere woorden gebruikt, ook het verhaal zelf is een goede aanleiding om er als ouder en kind samen een gesprekje over te hebben.
Baby’s voorlezen
Je kunt met voorlezen niet vroeg genoeg beginnen. Hoewel ik wel eens lees dat mensen dit vanaf de geboorte al doen, vind ik dat zelf toch niet zo praktisch. Vanaf een maand of 7 betrek ik ze bij onze voorleesmomenten, omdat ze dan redelijk kunnen blijven zitten. Al is het dan maar voor een paar minuutjes en zet ik ze dan weer terug in de box.
Als je je baby alleen voorleest (dus niet met andere kinderen erbij) is het makkelijker, omdat je een kort en simpel boekje kunt kiezen dat niet al te lang duurt en wat meer kan aansluiten bij zijn beleving. Vooral kleine kinderen vinden het ook geweldig als je de boeken vaker leest. Voor jou wat minder spannend, maar de herkenning is des te leuker voor je kind.
Dit zijn mijn belangrijkste redenen om voor te lezen:
Je vergroot de woordenschat
Als kinderen een kwartier per dag worden voorgelezen, leren ze 1000 nieuwe woorden extra per jaar. En die woordenschat is weer enorm belangrijk bij hun (latere) leesvaardigheid. Jeanne Kurvers, universitair hoofddocent aan de Universiteit van Tilburg, geeft als advies om de woordenschat te vergroten: ‘Lees voor, lees voor, lees voor. Elke dag.’
Het vergroot de leerprestaties
Je woordenschat heeft grote invloed op alle andere vakken. Zo moet je bij gym de instructies kunnen begrijpen, bij aardrijkskunde en biologie de termen, maar zelfs bij rekenen moet je tegenwoordig veel verhaaltjessommen maken. Keesje kan prima rekenen, maar heeft moeite met het lezen van de verhaaltjes bij de sommen. Hij begrijpt de woorden niet, of heeft niet genoeg tijd om het allemaal te lezen en scoort daardoor slecht op rekenen. Terwijl dat eigenlijk aan zijn taalvaardigheid te wijten is.
Kinderen gaan van boeken houden
Als je begint met voorlezen als ze nog jong zijn, is de kans groot dat kinderen later zelf ook meer zullen gaan lezen.
De psycholoog Keith Stanovich deed uitgebreid onderzoek naar hoe mensen die leren lezen hun leesvaardigheid ontwikkelen. Hij zag dat kinderen die goed kunnen lezen en een goede woordenschat hebben, daardoor meestal meer gaan lezen en dus ook nieuwe woorden leren. Maar kinderen die moeite hebben met lezen, gaan het lezen vermijden, waardoor ze minder nieuwe woorden leren en zo steeds meer achter raken op hun leeftijdsgenoten. Dit noemt hij ook wel het Mattheuseffect. Bron.
Je kind kan over van alles leren
Je hoeft niet alleen prentenboeken of verhalenboeken voor te lezen, over allerlei onderwerpen zijn er boeken te krijgen. Ik haal in de bibliotheek allerlei boeken op die ons interessant lijken; over salamanders, tornado’s, vliegtuigen, maar ook over de hunebedden, de Tweede Wereldoorlog en Indianen. De vakken als biologie, aardrijkskunde en geschiedenis hoeven we niet uit schoolboeken en werkschriftjes te behandelen, we lezen gewoon alles wat los en vast zit over een bepaald onderwerp. Dit is voor ons nog steeds de allerbeste manier om deze vakken te doen (naast uiteraard ‘het echte leven’, zoals de natuur ingaan voor biologie, de wereld over reizen voor aardrijkskunde en je oma ondervragen voor geschiedenis).
Je stimuleert het inlevingsvermogen
In een verhaal verplaats je je voor even in de schoenen van iemand anders. Hoe is het om in een ander land te wonen? Bij een andere familie? Hoe is het om ziek te zijn? Hoe is het om heel arm te zijn?
Boeken kunnen kinderen leren om zich dit soort situaties in te beelden en de wereld door de ogen van een ander te bekijken. Het verbreedt je horizon en is de perfecte manier om een ander land te bezoeken zonder dat je van de bank af hoeft!
Je versterkt de band met je kind
Ouders die de tijd nemen om hun kind op schoot te nemen om samen een boek te lezen, laten daarmee zien hoeveel ze van hem houden. Het gezellige samenzijn versterkt de band tussen ouder en kind. Dit is niet alleen belangrijk voor jonge kinderen, maar ook juist als je kind ouder is en zelf al kan lezen. Investeer in de relatie die je hebt met je kind en voorlezen is zo’n makkelijke manier om dat te doen!
Het Kleine Huis bij ons thuis
Op dit moment lees ik ‘Het Kleine Huis’ voor. Jarenlang dacht ik dat deze serie boeken alleen voor meisjes waren, maar ik had helemaal mis! Mijn jongens luisteren ademloos toe, waarna we er hele gesprekken over hebben. We leven ons in in de 19e eeuw, hoe ze woonden, welke gereedschappen ze gebruikten, hoe ze de dieren slachtten, welke gevaren er waren en hoe het gezinsleven er aan toe ging in die tijd. We leren dankbaar te zijn voor sommige dingen die nu beter of makkelijker zijn, maar leren ook te reflecteren over bepaalde veranderingen die misschien niet zo positief zijn. Het levert elke keer weer interessante gespreksstof op!
Daarom, voor al deze redenen: Lees voor, lees voor, lees voor!
En blijf er vooral mee doorgaan!
